ماسوله ، زیباترین روستای پلکانی برازنده ترین اسمی است که به این بهشت جا مانده در روی زمین می توان داد.
این شهر در جنوب غربی استان گیلان در بخش سردار جنگل فومن 60 کیلومتري شهر رشت ،
36 کیلومتري شهر فومن و 20کیلومتري شهر ماکلوان واقع است.
نقشه دسترسی به ماسوله ، زیباترین روستای پلکانی
حدود سده ي هشتم هجري (قرن 14 میلادي) مردم کهنه ماسوله که در 8 کیلومتري شمال غرب این شهر واقع است
به همراه مردمانی از نقاط مختلف سرزمین گسترده ایران به نقطه اي که هم اکنون به عنوان شهر نو ماسوله شناخته می شود کوچ کردند.
این مردم فلزکاران و چرم کاران خوبی بودند .
ماسوله به دنبال احداث جاده ي ارتباطی جدید بین گیلان و آذربایجان و نیز قحطی سال 1320 بیشتر جمعیت خود را از دست داد.
کاروان سراهاي شاهراه ارتباطی شمال و آذربایجان و بازار داد و ستد و صنایع فلزي و چرم آن نیز از رونق افتاد.
در پی آن اکثر مردم متمول ماسوله به پایتخت و سایر شهرهاي بزرگ یا به خارج از کشور مهاجرت کردند .
اکنون سنگ دیوار بناهاي کهنه ماسوله در 8 کیلومتري ماسوله نو به چشم می خورد.
زیبا ترین روستاي پلکانی ایران که اکنون نام شهر به خود گرفته،
به عنوان یک اثر ملی در سال 1354 شمسی به شماره ي 1090 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
ماسوله در منتهی الیه منطقه ي مرطوب خزري، واقع در دره ي رودخانه اي قرار دارد
که سرچشمه هاي آن نزدیک دومین قله ي بلند کوه هاي طالش (ماسوله داغ با ارتقاع 3050 متر ) است.
ارتفاع آن از سطح دریاي آزاد 1050 متر و اختلاف بین پایین ترین و بالاترین نقطه ي این شهر کوهستانی بیش از 120 متر است
یعنی اگر بخواهید از پایین ترین نقطه این شهر تا بالاترین و آخرین خانه این منطقه بروید باید ارتفاعی 120 متري را بالا بروید.
شهر ماسوله، آمیزه اي از فرهنگ هاي سه گانه ي طالشی، ترکی و گیلکی و طبیعت هاي سه گانه ي جنگلی، مرتعی و کوهستانی است.
کانال تلگرام راهنمای سفر زمینی به ترکیه
همین امر ،فرهنگ و معماري متفاوت ماسوله را ایجاد کرده است.
ماسوله، بازاري در چهار طبقه دارد که هر چهار محله به طور مستقل به بافت بازار شهر ارتباط دارند.
در حال حاضر در ماسوله بیش از 350 واحد مسکونی وجود دارد
که در گذشته (حدود صد سال پیش)، این تعداد به 600 واحد می رسید .
وجود بیش از 120 واحد تجاري در محدوده ي بازار آن، بیش از 6 کاروان سرا،
دو حمام قدیمی، بیش از 33 چشمه ي عمومی، ده مسجد و پنج امام زاده
حاکی از رونق و شکوفایی این شهر در دوره هاي اخیر است.
ماسوله داراي معماري منحصربه فردي است.
محوطه ي جلوي خانه ها و پشت بام ها هر دو به عنوان پیاده رو استفاده می شوند.
بافت معماري ماسوله در دوران زندیه شکل گرفته است
و خیابان هاي کوچک و پله هاي بسیار، به هیچ وسیله ي نقلیه موتوري اجازه ورود نمی دهد.
معماري ماسوله در یک جمله توصیف می شود :حیاط ساختمان بالایی پشت بام ساختمان پایینی است.
تعداد طبقات ساختمان ها معمولا تا دو طبقه می رسد. زبان اصلی مردم ماسوله، به روایت خود ماسوله اي ها موسلی(moosli) است؛
که بسیار شبیه زبان تالشی، زبان مردم غرب گیلان و جنوب جمهوري آذربایجان است .
تالشی نام یکی از زبان هاي ایرانی شمال غربی است و همچنین به فردي که گویشور آن زبان باشد می گویند.
زبان تالشی از خانواده زبان هاي کناره دریاي خزر و به زبان تاتی نزدیک می باشد اما در عین حال متفاوت از هم می باشند.
تالشی همچنین هم ریشه با دیگر زبان هاي کرانه خزر همچون گیلکی و مازندرانی است ولی با آن ها تفاوتی آشکار دارد .
تات ها و تالش ها و مازندرانی ها و گیلک ها به زبان هایی سخن می گویند که
در بسیاري موارد با زبان فارسی تفاوت داشته و با مادي و پارتی و اوستایی مشابهت دارد.
زبان تالشی مشابهت با زبان هاي اوستایی و کردي دارد.همچنین این زبان به زبان آذري باستان نزدیک است .
زبان تالشی از زبان هاي ایرانی شمال غربی محسوب می شود
که با زبان مادي، پارتی و اوستایی و نیز با زبان آذري باستان – و نه ترکی ـ شباهت بسیاري دارد.
ماسوله ، زیباترین روستای پلکانی
بازارماسوله آبشار ماسوله ییلافات زیبا و بلندترین کوه استان از جمله دیدنیهاي این محل است
این شهر هم اکنون در برابر مسائلی مانند ریزش سنگ ،سیل، رانش زمین، زمین لرزه، تصرف به منظور توسعه عمرانی و انسانی و تخریب و… حفاظت می شود؛
و در صف انتظار جهت ثبت به عنوان میراث جهانی براي حفاظت بیشتر قرار دارد.
ثبت جهانی ماسوله از سال 90 در دستور کار قرار گرفت،
اگرچه از سال 76 نواحی پایین دست بافت تاریخی ماسوله در حریم فضاي سبز قرار گرفت و ساخت و ساز در آن ممنوع شد،
اما مشکل 11 ساختمان ناهمگون که در این قسمت این شهر تاریخی قرار دارد تاکنون حل نشده است.
رودخانه پر آبی در اطراف ماسوله در جریان است که به ماسوله رودخان شهرت دارد
و در کنار این آبشاري دیدنی با ارتفاعی در حدود 20 متر قرار دارد،
مسافران در این شهر ساعات خوشی را در کنار مناظر این رود و آبشار به تفریح میگذرانند.
آبشارهاي فراوانی در ماسوله وجود دارد که یکی از زیباترین آن ها آبشار کوشم است که در ارتفاعات این منطقه و انتهاي دره جنگلی ماسوله واقع شده است.
خرم بو، توریشوم و لارچشمه از دیگر آبشارهاي دیدنی در ماسوله اند که بازدید از آن ها خالی از لطف نیست.
یکی دیگر از جاذبه هاي طبیعی در ماسوله پارك جنگلی این شهر است که هواي خنک و طبیعت بکر آن روح هر آدمی را به وجد می آورد.
گیاهان دارویی، درختانی نظیر راش و فندق جزئی از طبیعت این پارك هستند. مسافران میتوانند از آلاچیق ها و رستوران هاي این پارك نیز استفاده کنند. .
ماسوله در تمامی فصول دیدنی است و در هر فصل جلوه اي زیباتر از فصول دیگر دارد.
این شهر در زمره سرسبز ترین و خوش آب و هوا ترین شهرهاي شمال کشور قرار می گیرد.
در بیشتر روزها هواي مه آلود در ماسوله حاکم است
این شهر تابستان هایی خنک و زمستان هایی پر برف دارد
از این رو اگر قصد سفر به ماسوله را دارید بهترین زمان سفر از اواسط فصل بهار تا اوایل پاییز است.